آقا اصلا دیدیم زد یک عده جماعت سالم، بدون تمسخر و طعنه و ریشخند و نیشخند و... آمدند به صورت منطقی گیم و گیمر را خرد کنند. حالا فرض میگیریم تمامی سؤالاتشان را با جواب های خداپسندانه پاسخ دادیم و در نهایت به این قسمت رسیدیم:
آن جماعت: عزیزان اینهمه که گفتید، آخرش یه سوال واسه ما باقی موند.
جامعه ی گیم[با چهره ی اتزیو هنگامی که میخواست انتقام خانواده اش را بگیرد]: بفرمایید با کمال میل پذیراییم.
آن جماعت: شما که انقدر به گیم و گیمریتون مینازید بگید ببینیم منتقد دارید واسه خودتون؟
جامعه ی گیم: بله داریم، خیلی هم داریم!
آن جماعت: خب حالا دو سه تا از مشهوراشونو واسه ما نام ببرید که رفع زحمت کنیم.
این بحث اگر در خارج از کشور ما صورت بگیرد قطعا با معرفی دو یا سه تن از یوتیوبر های عزیز توسط جامعه ی گیم آن کشور موضوع با قبول کردن یا نکردن آن جماعت به اتمام می رسد. اما از آنجایی که ما در خارج نیستیم و ایرانی هستیم گفتگو اینگونه ادامه پیدا می کند:
جامعه ی گیم[با چهره ی کسی که... یافت نشد!]: ...
آن جماعت: خب پس دیدید؟ وقتی یک منتقد معروف هم ندارید، بسیار *بوووووق*!!!!
حالا در این بین یک جوان دلرحمی برای کم کردن شدت وخامت اوضاع و برای اینکه جامعه ی گیم بیشتر زیر بار تحقیر نرود یک کلمه ی "چرا"یی بر زبان می راند تا بلکه موضوع ختم شود.
از آنجایی که همانند سؤال بالا چندان پاسخ قاطعی برای این سوال وجود ندارد، ما لیستی تهیه کردیم با چند مورد جواب که حداکثر تا 1 دقیقه تمامی آن جماعت را از شدت کلافگی فراری دهد و یا حداقل نگویند کم آوردید و از این قبیل حرف ها:
1-هفت تا موش سر آشپز!
قطعا هر حرفه و هنری در دنیا برنامه ای برای نقد خود دارد. حالا چه فیلم باشد که می توانیم به هفت و شهرتش اشاره کنیم و چه آشپزی باشد که می توانیم به انیمیشن موش سر آشپز اشاره کنیم که هر ده دقیقه یکبار یکی از شبکه های صدا و سیما پخشش میکرد الان نمیدانیم سرنوشت این موش و رستورانش به کجاها کشیده است. حالا شما بیایید بگردید یک برنامه ی سالم نقد بازی های ویدئویی در ایران پیدا کنید! به یابنده هم نیمی از سهام برنامه تعلق می گیرد. عزیزان من نیست! قطعا و به هیچ وجه من الوجوه در ایران برنامه ای که بتواند مانند سایت ها، بازی نقد کند نیست. مثلا شما آقای آقابابایی را تصور کنید در شبکه ی 3 نشسته و دارد بلاد بورن نقد می کند! قطعا تا انتهای برنامه به پخش شدن چنین برنامه ی عجیبی می خندید اما مگر تاحالا شده به تبلیغات قابلمه توسط برنامه های آشپزی بخندید؟! به احتمال بسیار زیاد خیر. در نتیجه چنین چیزی نشان می دهد که پخش برنامه هایی در رابطه با نقد صحیح بازی توسط منتقدان به هیچ وجه جایی در اجتماع ما ندارد و قطعا پس از سه روز اگر تعطیل نشود به استیکرهای تلگرام تبدیل خواهد شد. اما از لودگی هم که گذشته بیایید ببینیم این کار چقدر به شناخته شدن جوان های مملکتمان کمک میکند. مثلا بجای اینکه بیایید شب آخر هفته هایمان را با پخش مستند اعتیاد جوانان به تلخی بکشید یک برنامه ی اینچنینی پخش کنید که ما گیمر ها هم دلمان به یک چیزی خوش باشد. البته اعتیاد جوانان هم به جای خود ولی فکر نمیکنید نقد بازی تلخی کمتری در دورهمی های خانوادگی آخر هفته داشته باشد؟ به هر حال نکات مثبت این کار بسیار است. جدا از همین معرفی شدن عمو مسعودهای گیم به جامعه، یک درآمد سالمی هم برای این بنده خداها جور می شود. از سایت نویسی و اینها اگر خودمان هم راضی شویم اطرافیان چشمشان آب نمیخورد. بسیاری موارد دیگر هم هستند که وقت خود را اختصاص نمیدهیم و میرویم سراغ نکته ی بعد.
2- گدای کاسه بدست تا دکتر سمیعی!
مورد دوم ما نداشتن تحصیلات کافی است. دیگر نقد هر هنری حتی قصه ی شب کودکان هم نیاز به تحصیلات و مدرک دارد؛ چراکه در اکثر این آثار دانایی و آگاهی از سبک های مختلف و نشانه های آنها و معیار های خوبی یا بدی و میزان عمق و مفهوم و غیره و غیره همگی دست به دست هم می دهند تا کار را برای نقد خودشان سخت کنند. اما ویدئوگیم اساسا اینگونه است که همه کس را پوشش دهد. یعنی ممکن است شما هزاران تابلوی نقاشی را ببینید و هیچ حسی نداشته باشید اما چند بازی مختلف را تجربه کنید و سرانجام از یکی خوشتان بیاید. به همین دلیل است که منتقدان این هنر نیز با دوبرابر حاصل جمع منتقدان کلیه ی هنرهای دیگر برابری می کنند. اصلا به قول آقای خردمندی عزیز طرف صبح در اتاق عمل تن و بدن و سر و... مردم را جر واجر می کند، شب در خانه از دیدگاه نیچه داستان اینساید را نقد می کند. متأسفانه این امر باعث شده تا هرکسی که یک بازی را تمام کرده و ایرادی در آن دیده است خود را موظف بداند که یک نقد 5 تا 5000 خطی راجع به آن بازی بنویسد و ضمن نوشتن نقد به تمام عالم و آدم ایراد بگیرد. مثلا یکی از دوستان عزیز بنده نقدی راجع به فالوت 4 نوشته بود و در هر بخش از نقد به یک بازی ایراد گرفته بود؛ به طوریکه شما می توانستید با خواندن این نقد کلیتی از تمام بازی هایی که نامشان در نقد موجود بود بدست آورید! حالا همانطور که گفتیم طرف امشب بازی را پس از سالها به اتمام می رساند، فردا صبح می رود سر کار و جراحی یا گدایی میکند و همانشب به عنوان منتقد جدید عرصه ی گیم خود را به جهان معرفی میکند. همین نبود تحصیلات کافی باعث شده تا هرکسی بتواند خود را منتقد نامیده و شروع به نوشتن مقالاتی کند که در 99.999999999 درصد مواقع هیچگونه معنا و مفهومی ندارند و تنها جملات همیشگی‌ای هستند که در هر نقدی می بینیم و چه بسا اصلا در بازی وجود ندارند.
3- استریت کلاب تا پسر شجاع!
واقعا نیازی به گفتن نیست که هر جامعه ای رنج سنی مخصوص به خودش را دارد. برای مثال موسیقی (منظورم موسیقی است نه عزیزانی که از آسمان و زمین پیدایشان شده و *بوق*) رنج سنی 15 تا بی نهایت را دارد. یا مثلا نقاشی (اینجا هم منظورم کتایون 12 ساله از تهران نیست) رنج سنی 17 تا 80 سال دارد و به همین صورت هنرهای دیگر. اما حالا شما بیایید و وارد یک گروه گیم شوید. اگر تمامی اعضای گروه سن واقعی خود را اعلام کنند میانگین سنی بیشتر از 13 نخواهد بود! به همین دلیل جامعه ی گیم منتقد درست و حسابی هم ندارد که البته این گزینه به دو بخش تقسیم می شود:
الف) منتقد های بالای 18 سال ما با مشاهده ی میانگین سنی جامعه ی گیم نیازی به استفاده از تمام هنر خود در نقد نمی بینند و تنها برای اینکه پولی بدستشان برسد، نقد های سطحی و کاملا غیر حرفه ای انتشار می دهند (البته امیدوارم این حرف من به منزله ی توهین نباشد چراکه هنوز این اتفاق تنها برای بخش کوچکی از جامعه ی منتقدان ما افتاده و خوشبختانه نقد های سایت های مختلف ایرانی از جمله گیمفا در سطح خوبی قرار دارند.).
ب) کم کم همین کودکان عزیز وارد سایت ها و انجمن های می شوند و با نوشتن نقد های کاملا ضعیف و بی پایه همین یک دلخوشی ما را هم از بین می برند. البته قطعا با بزرگ شدن به راحتی می توانند وارد حرفه ی نقد بازی شوند، اما یک کودک ده ساله (که کمی هم حرف درباره ی آنها دارم) هنگامی که وارد این عرصه شود، در صورت نبود الگوی مناسب و نقد های قدرتمند هرچه به خیال خود درست می داند را نوشته و منتشر می کند و الی آخر.
همین الان ممکن است تعدادی از دوستان فعال ما در زمینه ی حقوق کودکان این بخش را بخوانند و بگویند من هم مانند اسرائیل و عربستان و... با حقوق کودکان دشمنی دارم، درحالی که هنوز کمی هم در این باره عرایضی باقی مانده است.
ببینید الان شما روی هوا گوشی یک دلبند 10 تا 15 ساله را بقاپید و فقط به گروه ها و کانال های گیمینگ و موضوعات سرچ مرتبط با گیمش نگاهی کنید؛ قطعا این 3 موضوع به صورت پر رنگی مشاهده خواهند شد:
· نحوه ی کمک مالی بیشتر به بانوان بی بضاعت در استریت کلاب های GTA V.
· فیلم های رمانتیک از روابط کاملا عاطفی گرالت و بانوان محترم در ویچر 3.
· فن آرت های اورواچ!
حالا استثنائاتی هم وجود دارند و قطعا تمامی افراد این سن به این موضوعات علاقمند نیستند و قطعا تمامی افراد غلاقمند به این موضوعات در این سن نیستند! ولی به هر حال موضوعیست که وجود دارد و چنین منتقدانی چندان هم برای جامعه مفید نیستند.
حال با این وضع یک نگاهی به دیگر هنرها و منتقدانشان بکنید! یک منتقد عزیز برای نقد داستان بی نوایان 20 سال از عمرش را صرف تحقیق و پژوهش می کند بعد یک نفر از خدا بی خبر رمان منتشر می کند که با یک مرد و زن تنها در اتاق آغاز می شود و پس از کلی کتک کاری باهم ازدواج می کنند! (برای دریافت نام داستان پ.خ در خدمت شماست). یا مثلا می خواهند موسیقی سال انتخاب کنند، با ده ها موسیقی دان رایزنی می کنند تا در آخر Sing me home گرمی بگیرد و استاد کلهر اولین گرمی را به ایران بیاورد. همه ی این افراد با پسر شجاع و سرنتیپیتی بزرگ شده اند نه با استریت کلاب و راپیلی و بازی های زن آبستن برای دختران! حتی خود نگارنده ی این مقاله هم با این چیزها بزرگ نشده و فقط در 4 سال ابتدایی عمرش آنهم ماهی یکی دوبار این انیمیشن ها را دیده.
4- سایر تا موارد! (گفتیم ریتم عناوین را بهم نزنیم)
کلی موضوع دیگر هم باقی ماند که نه محتوا برای جدا شدن داشتند و نه بی اهمیت بودند که حذف شوند. به همین دلیل گفتیم بیاییم یک سایر مواردی هم اضافه کنیم تا سخنان آخر را تحویل دهیم.
برای شروع بگویم که ما جشنواره ی رسمی نداریم. مثلا برای فیلم ها اسکار و کن می دهند و برای موسیقی، گرمی و برای داستان و صلح، نوبل! اما بگویید ببینم برای گیم چه می دهند؟ شاید همگی یکصدا بگویید جایزه ی گوتی می دهند بیا و حالش را ببر! اما چه کسی این جایزه را می دهد؟ سایت های مختلف. یعنی اینکه چندصدتا سایت می آیند و یک بازی را گیم آف د یر می کنند؟ قطعا خیر. چندصدتا سایت بین هزاران بازی مختلف، هرکدام یکی را انتخاب می کنند و اعلام می کنند که آقا بله این بازی از نظر ما بهترین بازی سال است. حالا آخر سال هم جدیدا رسم شده که چند نفر دور هم جمع می شوند و یک بازی را گیم آف د یر میکنند که هنوز هم برای بسیاری از افراد هیچگونه اعتباری ندارد.
موضوع بعدی این است که ما داریم به یک رشد منفی در زمینه ی بازی سازی دامن می زنیم. یعنی اینکه بازی سازان ما می آیند و فقط به پول فکر می کنند. نمونه اش همین بلیزارد که تا قبل از این داستان هایش هرچند باقلوا نبودند اما حداقل سوهان و پشمکی چیزی بودند اما الان چه شده؟ بعد از دو قرن آمده یک بازی داده بدون داستان داخلی و تمام آنلاین (WOW هم آنلاین است اما داستان دارد.) بعد هم یک عده برداشتند بخاطر نبود مولتی پلتفرم این را گوتی کردند (بله اشاره می شود که دوستان اعتراض دارند به این حرف بنده ولی چه می شود کرد؟ به نظر شخصی بنده نه آنچارتد گوتی بود نه اورواچ. اصلا گوتی نداشتیم در سال 2016!)
همینطور که ادامه دهیم می رسیم به بحث مهم ایرانی بودن ما. اصلا که گفته است ترامپ کار بدی کرده که برجام را نقض کرده؟ به نظر من بهتر است بزند از وسط نصفش کند. شما فکر کنید در برجام هرکاری کنید بازهم گیمر بودن ما به هیچ کجای جامعه ی جهانی اثبات نمی شود و بازهم تعطیلات رسمی گیم! اصلا شما خودتان ببینید در کل جهان به منتقدان هر سایت قبل از عرضه ی بازی یک نسخه برای امتیاز دهی می دهند بعد به ایران که می رسد بدبختی آغاز می شود. بسیاری از سایت ها که بخاطر مشکلات متعدد مالی مجبورند یا از بازی های کرکی برای نقد استفاده کنند و یا با هزاران بدبختی و از طریق تخفیفات بازی هایی که نیاز به اینترنت دارند را تجربه کنند. حالا با این اوضاع اگر برجام عملی میشد و چیزی به ما نمیرسید آیا آنهمه فحش که به سونی بابت اضافه کردن زبان فارسی داده شد نتیجه می داد؟! قطعا خیر.
حالا می رویم یک اشاره ای هم داشته باشیم به خانواده های ایرانی و مشکلات آنها با گیم و گیمر که فهمیدیم بهتر است دشمن تراشی نکنیم و به همین چیزها بسنده کنیم.
5- ما تا شما
دیگر به انتها رسیدیم و قطعا هزاران هزار مطلب در این مقاله از قلم افتاد و شما هم با قاطعیت بسیار بیشتر سخنانی دارید که در اینجا گفته نشد. در نتیجه این قسمت را قرار دادیم تا شما هم اگر سخنی بود بگویید و با ما در تکمیل این مقاله سهیم باشید.
در نهایت دوستان توجه کنید که این نقد بر اساس نسخه ی ایران نوشته شده است و ممکن است در پلتفرم های دیگر مانند ژاپن و آمریکا و اروپا چنین مشکلاتی وجود نداشته باشند.
